Anh Bằng

Anh Bằng
Anh Bằng
Tên khai sinh	Trần An Bường
Sinh	5 tháng 5, 1926; Nga Điền, Nga Sơn, Thanh Hóa, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương
Mất	12 tháng 11, 2015 (89 tuổi); Quận Cam, California, Hoa Kỳ
Thể loại	Nhạc vàng, tình khúc 54-75, Nhạc trẻ, nhạc hải ngoại
Nghề nghiệp	Nhạc sĩ
Ca khúc tiêu biểu	Chuyện tình Lan và Điệp, Nỗi lòng người đi, Chuyện hoa sim, Căn nhà ngoại ô, Hai mùa mưa, Anh còn nợ em, Khúc thụy du, Tình là sợi tơ

Anh Bằng (5/5/1926 - 12/11/2015) tên thật Trần An Bường là một nhạc sĩ nổi tiếng dòng nhạc đại chúng của Việt Nam với số lượng sáng tác khoảng 650 tình khúc để lại cho đời. Ông là một trong những nhạc sĩ tiêu biểu nhất dòng của dòng nhạc Vàng và nhạc hải ngoại, là người đã sáng lập Trung tâm Asia vào năm 1980.

Ngoài những tác phẩm của chính ông, Anh Bằng còn là một trong nhóm ba người hợp tác soạn nhạc với bút hiệu Lê Minh Bằng.

Mục lục

Tiểu sử

Anh Bằng sinh năm 1926^[1] tại thị tứ Điền Hộ, nay thuộc xã Nga Điền, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa, giáp giới tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội khoảng 100 km về phía Nam. Năm 1935, ông xa gia đình để học Tiểu chủng viện Ba Làng tại huyện Tĩnh Gia, thuộc tỉnh Thanh Hóa, sau đó ông lại tiếp tục theo học trung học ở Hà Nội. Vì gia đình anh em ông chống Việt Minh, vào thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông bị Việt Minh bắt giam ở trại Lý Bá Sơ. Các anh em ông bị tuyên án tử hình nhưng sau được thả, riêng người anh Trần An Lạc bị Việt Minh thủ tiêu. Ông theo gia đình di cư vào Nam năm 1954 và sinh sống ở khu Bà Chiểu, Sài Gòn cho đến năm 1975.

Trong thời kỳ 1954-1975, ông rất nổi tiếng với nhiều tác phẩm sáng tác và phổ nhạc. Các tác phẩm như "Nỗi lòng người đi" (đánh dấu cuộc di cư vào Nam), "Nếu vắng anh" (phổ từ bài thơ "Cần thiết" của nhà thơ Nguyên Sa), "Hoa học trò (Bây giờ còn nhớ hay không)", "Người thợ săn và đàn chim nhỏ"... đã được các ca sĩ Tuấn Ngọc, Ngọc Lan, Khánh Ly thể hiện rất thành công.

Ông gia nhập Quân lực Việt Nam Cộng hòa năm 1957 ngành Công binh sau chuyển sang Nha Chiến tranh Tâm lý trong Đại đội 2 Văn nghệ đến năm 1962 thì giải ngũ. Cũng trong thời gian trong quân đội, ông là đạo diễn cùng là diễn viên trong ban kịch Liên đoàn Công binh lưu diễn từ Quảng Trị vào Bình Định.^[2] Anh Bằng sáng tác vở kịch Đứa con nuôi. Tác phẩm này đoạt "Giải Văn học Nghệ thuật Toàn quốc" thời Đệ Nhất Cộng hòa. Những vở kịch khác do ông soạn tiếp theo nhau ra đời là Hoa Tàn Trên Đất Địch, Lẽ Sống và Nát Tan.^[3] Sau khi giải ngũ ông tiếp tục hoạt động trên đài truyền thanh VTVN, phụ trách ban Sóng Mới.

Cũng vào thời gian hoạt động ở Sài Gòn, ông hợp tác trong nhóm Lê Minh Bằng quản lý nhà xuất bản và hãng đĩa Sóng Nhạc. Quán cà phê Làng Văn nổi tiếng một thời ở Sài Gòn cũng do ông kinh doanh.

Năm 1975, ông cùng gia đình di tản sang Hoa Kỳ ở độ tuổi 50, và vẫn tiếp tục hoạt động âm nhạc với Trung tâm sản xuất và phát hành băng nhạc cassette Dạ Lan (1981-1990). Thời gian sau này ông cộng tác với Trung tâm Asia. Thời kỳ tại hải ngoại, ông sáng tác nhiều ca khúc, đáng kể có "Anh còn nợ em", "Căn gác lưu đày", "Chuyện giàn thiên lý", "Khúc thụy du", "Kỳ diệu", "Mai tôi đi"...

Trung tâm Asia đã thực hiện một số chương trình ca nhạc và DVD để vinh danh ông, như Asia 15: Tình ca Anh Bằng (1997), Asia 52: Huyền thoại Lê Minh Bằng (2006), Asia 62: Anh Bằng - Một đời cho âm nhạc (2009), Golden Asia DVD 1: Anh Bằng - Dòng nhạc lưu vong (2011), Asia 77: Dòng nhạc Anh Bằng, Lam Phương (2015).

Ông mất ngày 12 tháng 11 năm 2015 tại tư gia ở quận Cam, tiểu bang California, Hoa Kỳ vào lúc 8h55 tối (giờ địa phương),^[4] hưởng thọ 90 tuổi sau 8 năm chống chọi với căn bệnh ung thư gan, mặc dù đã chữa khỏi nhưng chứng bệnh lại tái phát.^[5]

Gia đình

Nhạc sĩ Anh Bằng có con gái là ca sĩ Thy Vân, người đã đứng ra quản lý Trung tâm Asia, sau đó chuyển giao lại nhạc sĩ Trúc Hồ. Ngoài ra những người con khác của Anh Bằng là Dân, Việt, Nam, Trần An Thanh^[6],nhạc sĩ Trần Ngọc Sơn (mất 2010) (tác giả ca khúc Hạnh phúc lang thang) ^[7]

Nhóm Lê Minh Bằng

Bài chi tiết: Lê Minh Bằng

Năm 1966, Anh Bằng cùng với hai nhạc sĩ khác là Lê Dinh và Minh Kỳ thành lập một nhóm sáng tác nhạc, ký chung tên là Lê Minh Bằng. Các hoạt động chính của nhóm bao gồm:

Mở lớp dạy nhạc có tên là "Lớp Nhạc Lê Minh Bằng" tại địa chỉ số 102/8 đường Hai Bà Trưng, Tân Định, Sài Gòn. Ba nhạc sĩ thay phiên nhau giảng dạy về lý thuyết (nhạc lý, ký âm) và thực hành (luyện giọng, xướng âm).
Thành lập ban nhạc "Sóng Mới", chuyên trình diễn trên đài phát thanh Sài Gòn.
Cố vấn cho giám đốc hãng đĩa hát Asia là ông Nguyễn Tất Oanh trong việc lựa chọn bài hát và ca sĩ.
Phụ trách trong việc tổ chức chương trình "Tuyển Lựa Ca Sĩ" được tổ chức hàng tuần ở rạp hát Quốc Thanh, do Đài Phát thanh Sài Gòn thực hiện.
Sáng tác, xuất bản, và phổ biến nhiều ca khúc mới dưới nhiều bút hiệu khác nhau: Lê Minh Bằng, Vũ Chương, Mạc Phong Linh, Mai Thiết Lĩnh, Mai Bích Dung, Dạ Ly Vũ, Dạ Cầm, Giang Minh Sơn, Hoàng Minh, Trần An Thanh, Tây Phố, Trúc Ly, Tôn Nữ Thụy Khương, Phương Trà, Huy Cường,Vương Đức Long, TH...

Danh mục tác phẩm (chưa đầy đủ)

Tên ca khúc	Năm sáng tác	Viết chung	Phổ thơ, lấy ý từ	Ghi chú
Ai bảo em là giai nhân			"Một mùa đông" của Lưu Trọng Lư
Áo dài quê hương
Áo trắng
Anh biết em đi chẳng trở về			Thái Can
Anh còn nợ em			Phạm Thành Tài
Anh còn yêu em	2008		Phạm Thành Tài
Anh cứ hẹn			Hồ Dzếnh
Anh không lại
Ánh trăng tan
Bài ca của đêm			Nguyễn Trầm Nguyễn
Bài thơ đan áo			T.T.Kh.
Bây giờ còn nhớ hay không			"Hoa học trò" của Nhất Tuấn^[8]
Bây giờ còn yêu
Bẽ bàng
Binh méo Cai tròn	1966
Bỏ phố Đà Lạt			Hoàng Ngọc Ẩn
Bóng đêm			cổ động chiến dịch Chiêu hồi^[9]
Bốn ngả đường quê hương
Buồn xa nhà	1976
Bướm trắng			Nguyễn Bính
Cánh phượng hồng thuở xưa	2013		Trịnh Bửu Hoài
Cả nước đấu tranh	2012	Lê Dinh	chống sự xâm lược của Trung Quốc
Cám ơn Phật	2007		Thanh Trí Cao
Căn gác lưu đày
Căn nhà ngoại ô	1966
Chấp nhận
Chia tay hư ảo		BH
Chiều chủ nhật
Cho kỷ niệm mùa đông
Chủ nhật buồn	1969
Chuyện giàn thiên lý 1, 2			"Nhà tôi" của Yên Thao
Chuyện hoa sim			Hữu Loan
Chuyện hoa tigôn			T.T.Kh
Chuyện một đêm	1968	Vũ Chương	Thảm sát Tết Mậu Thân
Chuyện người con gái ao sen
Chuyện tình hoa mai			Nguyễn Bính
Chuyện tình hoa trắng			Kiên Giang
Chuyện tình Lan và Điệp 1, 2, 3
Chuyện tình mùa thu	2011
Chuyện tình Trương Chi
Chuyện tình yêu
Chuyến xe hoa buồn
Có một ngày			Nguyễn Khoa Điềm
Cô bé môi hồng			thơ của Như Mai
Cỗ bài tam cúc			Hồ Dzếnh
Cõi buồn			"Cõi nào buồn hơn" của Phong Vũ
Con đường Việt Nam		nhạc của Trúc Hồ
Con Rồng cháu Tiên		Trúc Hồ
Còn có bao giờ em nhớ ta			Quang Dũng
Còn yêu trọn đời
Cuối mùa mưa
Dĩ vãng một loài hoa
Dù nắng có mong manh
Đà Lạt xa nhau
Đánh cờ người
Đêm không ngủ				Bị Vinh Sử tự ý đổi tên thành "Bao đêm không ngủ"
Đôi bóng
Đừng như công chúa	2011		Nguyễn Nhật Ánh
Đừng sợ hãi
Đừng xa em		BH
Điệp khúc thương đau
Đường khuya
Em là mùa xuân
Em mãi còn tình đầu	2012
Ghé lại một đêm
Gia tài của nó	2012
Giấc ngủ cô đơn
Gọi anh mùa xuân			Trần Mộng Tú
Gót chinh nhân
Hai mùa mưa
Hận tình	1970
Hẹn anh đêm nay
Hẹn người kiếp sau	2012
Hoa học trò			"Hoa học trò" của Nhất Tuấn
Hồi chuông xóm đạo			Kiên Giang
Huế bây chừ
Huế đã xa rồi	2013
Huế xưa
Huynh đệ chi binh	1966
Kể chuyện đêm vô cùng			Việt Phương
Khi mình xa nhau
Khóc mẹ đêm mưa	2005
Khúc ca tình sầu
Khúc Thụy Du			Du Tử Lê
Kinh hạnh phúc
Kỳ diệu			thơ Nguyên Sa
Lạy mẹ con đi
Lẻ bóng
Lỡ một cuộc tình số 4
Lỡ một cuộc tình số 8
Lời Cám Ơn Cuối Cùng				theo BN Shotguns 18
Lời tình băng giá
Mai tôi đi			Nguyên Sa
Mất anh đêm Giáng sinh			Y Nga
Mất nhau mùa đông	1970
Mình ơi em chẳng cho về			Quan họ "Người ơi, người ở đừng về"
Mộ đời			Q.H.
Một ngày thật buồn		Trúc Hồ
Mưa buồn
Mưa chiều
Nàng áo tím
Nam Xương tiếng khóc đêm mưa
Nếu tôi đưa em về
Nếu vắng anh			"Cần thiết" của Nguyên Sa
Ngoại ô buồn	1968
Người ở lại buồn
Người qua phố			"Lời gọi thầm của chim" thơ của Thái Tú Hạp^[10]
Người thợ săn và đàn chim nhỏ	1974
Người thương binh			Thái Tú Hà
Người tình mùa đông	1994		Viết lời Việt
Người tình Sài Gòn
Nhớ qua thăm em
Nhớ đêm mưa Sài Gòn
Nhớ Sài Gòn		Trúc Giang
Như em			Đỗ Trung Quân
Những kiếp hoa xuân
Những tâm hồn cô đơn
Niềm tin			thơ Nhất Tuấn
Nỗi lòng người đi	1967
Nổi lửa đấu tranh	1999		Chiến dịch Cờ Vàng
Nửa đêm biên giới
Nửa đêm về sáng
Nước mắt quê hương		Lê Dinh
Nước mắt mẹ tôi
Nước mắt một linh hồn
Phải lên tiếng		Lê Dinh	Bảo vệ Trường Sa và Hoàng Sa
Như em
Núi đôi			Vũ Cao
Sài Gòn vẫn mãi trong tôi		Trúc Hồ
Sài Gòn kỷ niệm	2012
Sài Gòn thứ Bảy
Sao anh không đến		Trần Ngọc Sơn
Sầu lẻ bóng 1, 2, 3
Sông Trà Khúc
Sợi tóc
Sông sầu đôi nhánh
Tango dĩ vãng
Tango tím
Tâm hồn cô đơn
Tập lái vespa
Thăm mộ mẹ			Lê Huy Phương
Thiên Ấn tự (Chùa Thiên Ấn)
Tiếc thầm			cổ động đi quân dịch
Tiếc thương		Cao Tần
Tiễn người sang ngang		Hoàng Liên
Tiếng ca u hoài
Tím cả chiều hoang			Hữu Loan
Tình đẹp xót xa
Tình là sợi tơ
Tình lẻ loi		Trúc Sinh
Tình nồng cháy			Viết lời Việt
Tình phai
Tình yêu như mũi tên
Tình yêu tuyệt vời
Tôi vẫn cô đơn	2011
Trả em cay đắng mộng vàng			Từ Nguyên Thạch
Trả lại
Trúc đào			Nguyễn Tất Nhiên
Truyện Kiều			Nguyễn Du
Từ độ ánh trăng tan			Đặng Hiền
Từ thuở yêu em			Phan Thành Tài
Tượng đá và chút suy tư
Vẫn như lầu hoang
Về			thơ Mường Mán
Về thăm chốn xưa			Phạm Chí Nhân
Vọng cổ ông đồ
Xin hãy quên tôi

Ngoài ra ông còn đồng sáng tác nhiều ca khúc trước 1975 với Lê Dinh, Minh Kỳ.

Ai hỏi tên anh (Minh Kỳ – Dạ Cầm)
Anh đừng có lo (Dạ Cầm)
Ba mùa mưa (Minh Kỳ – Dạ Cầm)
Bóng đêm (Lê Dinh – Dạ Cầm)
Chỉ hai đứa mình thôi nhé (Lê Dinh – Dạ Cầm)
Chuyện tình bên hồ Than Thở (Minh Kỳ – Dạ Cầm)
Đà Lạt hoàng hôn (Minh Kỳ - Dạ Cầm)
Đêm công viên (Minh Kỳ - Dạ Cầm)
Giấc ngủ cô đơn (Lê Dinh - Dạ Cầm)
Hàn Ni (Mùa thu lá bay 2) (Lê Dinh - Dạ Cầm)
Nét đẹp thiên thần (Lê Dinh - Dạ Cầm)
Nếu ai có hỏi (Lê Dinh - Dạ Cầm)
Nếu anh đừng hẹn (Lê Dinh - Dạ Cầm)
Nếu hai đứa mình (Lê Dinh - Dạ Cầm)
Nó (Hoàng Minh)
Vọng gác lưng đồi (Minh Kỳ - Dạ Cầm)
Tâm sự của em (Dạ Cầm - Huy Cường)
Thương lính (Dạ Cầm)
Tiếng hát hậu phương (Minh Kỳ - Dạ Cầm)
Tính sao (Dạ Cầm)
Tiếng ca u hoài (Lê Dinh - Dạ Cầm)
Tuyết lạnh (Lê Dinh - Phương Trà)
Yêu thầm (Minh Kỳ - Dạ Cầm)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]